Chiều 9/5, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số và thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật này.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, trong phần giải trình, nhấn mạnh: “Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số không chỉ là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho một ngành công nghiệp mới nổi, mà còn góp phần thể chế hóa kịp thời các chủ trương lớn của Đảng về đổi mới sáng tạo”.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cũng khẳng định, Dự án Luật Công nghiệp Công nghệ số mang kỳ vọng trở thành cú hích mạnh mẽ thúc đẩy hình thành một ngành công nghiệp mới, vừa có giá trị kinh tế cao, vừa là động lực nội sinh cho chuyển đổi số quốc gia.

Công nghệ số: Động lực kinh tế tương lai

Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số đặt mục tiêu đầy tham vọng: Đưa công nghệ số thành ngành kinh tế trọng điểm, đóng góp lớn vào GDP. Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, luật sẽ thúc đẩy hệ sinh thái doanh nghiệp công nghệ nội địa, chuyển từ gia công sang làm chủ công nghệ lõi, sáng tạo sản phẩm mang thương hiệu Việt.

Đây là bước đi để Việt Nam không chỉ “làm thuê” mà trở thành “ông chủ” trong cuộc chơi công nghệ. Luật được xây dựng dựa trên Nghị quyết 57-NQ/TW và 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, với bốn trụ cột: Hạ tầng số hiện đại, khởi nghiệp sáng tạo, nhân tài công nghệ và ưu đãi doanh nghiệp.

Ngành công nghiệp bán dẫn, “át chủ bài” của cách mạng công nghiệp 4.0, được hưởng chính sách ưu đãi riêng để đón đầu xu thế dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu.

Một điểm mới nổi bật trong dự thảo luật là việc chính thức đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào nội dung điều chỉnh của pháp luật. AI được xác định là công cụ đột phá nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh quốc gia. Tuy nhiên, đây vẫn là lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro và còn chưa có nhiều mô hình pháp lý hoàn chỉnh trên thế giới. Vì vậy, Dự thảo đã lựa chọn hướng tiếp cận nguyên tắc, “mềm dẻo” quy định khung trong luật, đồng thời Chính phủ sẽ ban hành các quy định chi tiết phù hợp thực tiễn.

Song song đó, Dự thảo cũng lần đầu tiên đưa ra các nguyên tắc quản lý tài sản số, lĩnh vực còn rất mới và phức tạp. Các quy định bước đầu xoay quanh định nghĩa, phân loại và nội dung quản lý tài sản số theo hướng linh hoạt. Chính phủ sẽ quy định cụ thể theo từng lĩnh vực chuyên ngành. Đây là tiền đề quan trọng để quản lý hiệu quả, đồng thời phát triển thị trường tài sản số trong nước.

Việt Nam số: Cơ hội vàng để bứt phá

Dự án Luật xác lập rõ cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) đối với sản phẩm, dịch vụ ứng dụng công nghệ số. Cơ chế này bao gồm các quy định về nguyên tắc triển khai, tiêu chí lựa chọn, thẩm quyền, trách nhiệm pháp lý, quyền lợi của người dùng, và miễn trừ trách nhiệm đối với các rủi ro khách quan trong thử nghiệm.

Để đảm bảo tính đồng bộ pháp luật, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu khả năng quy định khung cơ chế sandbox tại Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, từ đó Chính phủ quy định chi tiết phù hợp với từng ngành, từng lĩnh vực.

Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số không chỉ là văn bản pháp lý, mà là “kim chỉ nam” cho tham vọng của Việt Nam trong kỷ nguyên số. Với nhiều ưu đãi, cơ chế sandbox, và cách tiếp cận tiên phong với AI, tài sản số, Việt Nam đang gửi thông điệp mạnh mẽ: Chúng ta sẵn sàng "chơi lớn" trên sân công nghệ toàn cầu.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cam kết tiếp thu ý kiến Quốc hội để hoàn thiện dự thảo, đảm bảo thông qua ngay trong Kỳ họp thứ 9.

Luật Công nghiệp Công nghệ số không chỉ là một đạo luật ngành, mà còn là đòn bẩy thể chế cho quá trình chuyển đổi số quốc gia. Đây là thời điểm vàng để Việt Nam xây dựng được nền tảng pháp lý chủ động, mở đường cho doanh nghiệp công nghệ trong nước phát triển vững chắc, hội nhập sâu rộng và góp phần tạo dựng vị thế mới của Việt Nam trong kỷ nguyên số.